Ug nakakita na gyod ko sa award-winning Binisayang lilas (film) sa Cinema One sa “Lily” sa dihang naabot siya sa Sugbo gabii, Marso 31. Kataposang adlaw sa buwan sa Kababayen-an ug sakto usab nga mitan-aw kog usa ka salida nga nagpasigarbo sa pagkakabaye nga Bisaya.

Ang salidang “Lily” nalakip sa Best Filipino Films of 2016 sa Rappler. Matod pa ni Oggs Cruz, “Inspired by a Cebuano legend that parents use to scare children to go to sleep, the film expands on the household fiction, turning it into a document on flawed masculinity, of men and their fear of commitment.” Sakto gyod, daghang mga isyu nga subtle kaayo pagkalamas sa salidang tatak Bisdak!

Si Keith Deligero (direktor) nakamugna og usa ka lilas nga nagtahi-tahi sa daghang mga sugilanon bahin sa ungo nga si Lily. Taga Tuburan, Sugbo nga nakabana, namabdos ug gibiyaan. May mga higayon nga mahimo siyang iring ug mopatay og mga motamak sa iyang pagka babaye. Way duda, biktima sagad mga lalaki nga wala makaila og respeto.

Dihang nahibaw-an nako nga ipasalida dinhi sa Sugbo ang “Lily” gikan sa akong maestra nga si Ligaya Rabago (nga usa sa mga cast niining salidaha), wala ko magduha-duha og tan-aw. Sa tinuoray, nag-expect ko og hadlok nga salida apan ang akong nakit-an usa ka salida nga dili lamang ngilngig pamation samtang nagtan-aw apan dunay mga butang kong nakat-onan paghuman og tan-aw.

Way duda, kining salidaha usa sa mga labing maayong mugnang salida sa Binisaya nga angay nga ipasigarbo natong mga Bisaya.

Apan sa tinuoray lang daghan ungo aning salidaha. Apan sa pagmugna sa lilas pa lang, mangtas ang mga ungo nga gisagubang sa production. Dili barato ang pagmugna og salida ug mas lisod pa gyod ko ron ang proseso labi na kon dunay mga hayop nga apil sa imong salida. Unya kon nahuman na og mugna ang salida, dili na usab sayon kombensihon ang mga manan-aw nga hatagan og chance ang usa ka gamayng salida nga ilang tan-awon ug dili lang kutob sa minilyon ang budget nga Hollywood movies.

Sa miaging Cinema One, kini ang salida nga nakadaog sa Best Actor (Rocky Salumbides), Best Supporting Actress (Natileigh Sitoy), Best Director (Keith Deligero), ug Best Editing. Di ka malain ana, upat ka awards gikilaw niining Bisaya nga salida?!

Ug kon dunay higayon nga mag-screening og balik ang Lily dinhi sa Sugbo ug dinha sa inyong lugar, ayaw ninyo sipyata og tan-aw. Dili mo magmahay niining salidaha nga sure ko wala pa gyod ninyo makit-i ang style sa iyang pagkagama. Sa sinugdanan daghan mo og pangutana nganong naingon ani, naingon ana apan sa pagpadayon na sa salida, matubag ra inyong mga pangutana.

Ug alang sa mga wala pa kita, ania diay ang official trailer sa “Lily” nga unta malingaw mo: